Thuis

Vierde Van der Vlislezing 2023 met wethouders Marjolein Moorman en Hester van Buren

Wethouders Marjolein Moorman (Onderwijs en Jeugd) en Hester van Buren (Financiën en Organisatie) geven op 19 september a.s. gezamenlijk de vierde Van der Vlis-lezing in de vorm van een tweegesprek. Het thema is hoe wethouders na gewonnen verkiezingen de gemeentelijke organisatie en begroting meerjarig kunnen toespitsen op een nieuw politiek speerpunt. In 2022 koos het college ervoor om in te zetten op kansengelijkheid.

De wethouders wordt onder andere gevraagd te reflecteren op de bestuursperiode 1978-1990, toen het beleid voor een compacte stad in reactie op het naoorlogse overloop- en cityvormingsbeleid succesvol werd uitgevoerd met behoud en herstel van bestaande wijken, in- en aanbreiding en bewonersparticipatie.

Het twee-gesprek wordt geleid door Barbara Kathman (Tweede Kamer lid PvdA, voorheen Wethouder Economie, Wijken, Participatie & Digitaal in Rotterdam van 2018-2021).

Verder op het programma:

  • Petra Brouwer en Tim Verlaan over de sociale-ruimtelijke context en agenda van het compacte stad beleid
  • Laura Lubbers over haar sociaal-historisch onderzoek naar alleenwonende vrouwen in Amsterdam.

Moderator van de avond is Indira van ’t Klooster, directeur van Architectuurcentrum Amsterdam.

De jaarlijkse Van der Vlis-lezing is onderdeel van een thematische biografie-project over de compacte stad en Michael van der Vlis, die van 1978 tot 1990 in Amsterdam wethouder Ruimtelijke Ordening en verkeer was.

Het onderzoeksproject wordt onder auspiciën van onze stichting Vrienden van het Stadsarchief uitgevoerd door architectuur- en stadshistorici Petra Brouwer en Tim Verlaan en hun studenten. Een voortgangsrapportage van het onderzoeksproject is een vast onderdeel van de jaarlijkse lezing. De afgelopen jaren reflecteerden (oud-)wethouders Marieke van Doorninck (Ruimtelijke Ordening), Egbert de Vries (Verkeer) en Rutger Groot Wassink (Democratisering) op hun eigen beleid in relatie tot het ideaal van de compacte stad.

Deze Vierde Van der Vlis-lezing vindt plaats in de Koningszaal op de 3e etage van het Stadsarchief Amsterdam op dinsdag 19 september, aanvang 20.00 uur. De zaal is open om 19.30.

Adres: Vijzelstraat 32 | Stadsarchief

Openbaar Vervoer: Metro 52 halte Vijzelgracht of Rokin, Tram 24 halte Muntplein.

Reserveren via vrienden.stadsarchief@amsterdam.nl

Kaarten kosten € 9,- per persoon en zijn aan te schaffen door via onderstaande link een betaling te doen. Voor Vrienden van het Archief is de toegang gratis. Wilt u extra doneren voor het onderzoek? Dat kan via deze link.



Waarom een onderzoek naar de compacte stad en de erfenis van Michael van der Vlis?

Waarom zijn oude volksbuurten in trek bij de stedelijke middenklasse? Waarom vindt iedereen het de normaalste zaak van de wereld om op de fiets naar werk of school te gaan? En waarom verwachten stedelingen dat bestuurders direct naar hen luisteren als zij hun grieven uiten? Met een onderzoek naar Amsterdam in het laatste kwart van de twintigste eeuw geven architectuurhistoricus Petra Brouwer en stadshistoricus Tim Verlaan een antwoord op deze vragen. Centraal staat de erfenis van oud-wethouder Michael van der Vlis, die in de jaren tachtig het ideaal van de compacte stad in de praktijk bracht.

Nu het succes van de stad hevig bediscussieerd wordt, is een geschiedenis over de wederopstanding van Amsterdam urgent geworden. De stedelijke revitalisering die in de periode van Michael van der Vlis is ingezet, heeft volgens sommige stemmen in het academische en publieke debat haar grenzen bereikt: het wonen in de stad is voor grote groepen mensen onbetaalbaar geworden, het voorzieningenniveau verschraalt en het groen staat onder druk. Optimistische stemmen stellen juist dat Amsterdam zich eindelijk tot een metropool ontwikkelt die zich binnenkort kan meten met wereldsteden als Londen en Parijs. 

Opnieuw staan ideeën over stedelijke kwaliteit, toegankelijkheid en diversiteit ter discussie. Terwijl de compacte stad zowel toen als nu leidend is in het ruimtelijk beleid, heeft het hedendaagse concept door de groeiende populariteit van stedelijk wonen, veranderingen op de vastgoedmarkt en een nieuwe politieke context een compleet andere lading en uitwerking gekregen. Het is tijd voor een pas op de plaats. Hoe is Amsterdam gekomen waar het nu is, en welke lessen kunnen we trekken uit het verleden? 

In de geschiedschrijving is Michael van der Vlis in de schaduw komen te staan van Jan Schaefer, wiens optredens en verbaal talent hem bekender maakten bij het grote publiek. Tijdens zijn raadsperiode en wethouderschap was Van der Vlis tussen 1978 en 1990 echter een gezaghebbend en activistisch bestuurder. Gegrepen door het ideaal van de compacte stad initieerde hij beleidsuitgangspunten die vandaag nog steeds de ruimtelijke ordening van Amsterdam bepalen: terugdringing van het autoverkeer ten gunste van fiets en openbaar vervoer en maximale verdichting binnen de stadsgrenzen – met oog voor bestaande fysieke en sociale structuren.